Na iValavala Ca Nei Jeropoama.

Kerekere, kevaka o dolava o qai raica na tabana oqo, au kerea ga mo raica e na yasana i matau na itakitaki e se qai taba ga nikua se e na nanoa e na nomu lidika (click) na tikinisiga.
(Please check out the latest bible reading by clicking on the latest date on the right.)

Na itakitaki ni ikatolusagavuluka dua ni siga ni Okosita

Oti a qai vakabaitaki Sekemi e na veidelana mai Ifereimi o Jeropoama, oti qai vakaitikotiko voli mai keya. Mai keya, a qai lako me lai tarai Penueli cake.
E a qai tubu na vakasama e loma i Je­ropoama, “Na matanitu e na lesu tale i na mataqali i Tevita. Kevaka era lako tiko na tamata oqo, me ra lai vaka­cabo i soro e na valenisoro i Tevita mai Jerusale­mi, e na rawa ni vuki tale na lomadra vua na nodra turaga o Reopoama na tui Jiutia. Era na vakama­tei au, era qai vuki tale vei Reopoama na tui Jiuta.
Ni sa vaqara ivakasala oti, sa qai bulia e rua na luveni bulumakau koula. E kaya sara vei ira na tamata, “Sa rui dredre vei kemuni moni dau lako cake tiko i Jerusale­mi. Ia qo na nomuni Kalou (elohim), kemuni na kai Isireli, o koya e a kauti kemuni laivi mai Ijipita.” E a vakaduria e dua mai Peceli o koya, ka vakaduria na kena ikarua mai Tani. Ia na ka oqo a qai yaco me ivalavala ca; o ira na tamata era a lako sara vakayawa i Tani, me ra lai sokalou i na kena mai keya.
O Jeropoama a qai tara na vei valenisoro e na veitikina cecere, ka lesia na bete maivei ira na veimataqali tamata, e dina ga ni ra sega ni lewe ni kawa nei Livai.
-I Tui 12: 25-31.

Oqo na ivalavala ca ni vale nei Jeropoama, a qai vakavuna na nona lutu laivi kei na nona vakarusai mai na dela i vuravura.
-I Tui 13:34.


Wilika Talega Ke Rawa
Lako Yani 32; II Tui 10:16-31; 23:1-15;
II Veigauna 11:14-16; Cakacaka 17:15-31;
I Korinica 6:9-10

Tawase Rua na Matanitu.

Ia na gauna a tui voli kina mai Jerusalemi, vei ira na kai Isireli e vasagavulu na yabaki. Oti sa qai cegu yani vata kei ira na tamana, ka sa bulu tiko mai na korolevu i Tevita na tamana. O Reopoama na luvena a qai sosomitaki koya.
-I Tui 11: 42-43.

A qai lako i Sekemi o Reopoama, baleta o ira na kai Isireli era a lako kece i keya, me ra lai buli i koya kina me tui.
I Tui 12:1.

Era qai talatala me lai lako mai o koya. O Jeropoama kei ira kece na lewe ni yavusa Isireli, era qai kaya vei Repoama, “O tamamuni a vakabibitaka na nei­mami icolacola, ia qo, o kemuni moni vakamamada­taka na cakacaka kaukaua kei na icolacola bibi e a solia vei keimami o koya; keimami na qai qaravi kemuni.”
Sa qai kaya vei ira o koya, “Ni lako mada me tolu na siga, oti moni qai lesu tale mai vei au.” Era sa mani lako na tamata.
-I Tui 12:3-5.

A qai vosa vakaukaua vei ira na tamata na tui. A vakanadakuya na nodra ivakasala na qase. E a vakamuria ga na nodra ivakasala na cauravou ni kaya, “O tamaqu a vakabibitaka na nomuni icolacola; ia o au, au na vakabibitaka cake tale. O tamaqu a kuitataki kemuni e na dali, ia o au, au na kuitataki kemuni e na dali vakavotona.”
-I Tui 12:13-14.

Ia ni ra sa raica o ira kai Isireli ni sa sega ni via rogoci ira na tui, era sa mani kaya vua na tui o ira na tamata,
“Na cava beka na neimami i wasewase vei Tevita?
E dua beka na neimami ivotavota vua na luve i Jese?
Ni lesu vua na nomuni kalou (elohim) i Isireli!
Qai raica ga na nomu vale i Tevita!”
Era sa mani dui lesu i nodra veivale o ira na kai Isireli.
-I Tui 12: 16.

A qai yaco ni ra rogoca o ira na kai Isireli ni sa lesu mai o Jeropoama, ni ra a talatala vua me lai kacivi mai o koya i na matabose, era qai buli i koya me nodra tui na Isireli. A sega tale ni dua e muria na vale nei Tevita, vakavo ga na mataqali i Jiuta.
-I Tui 12: 20.

Wilika Talega Ke Rawa
I Tui 11:26-40; II Veigauna 9:29 – 10:19;
Vakaibalebale 15:1

Na iValavala Ca Nei Solomoni.

Ia o tui Solomoni e a domona e levu tale na yalewa duikaikai; wili kina na luvei Fero yalewa kei ira na yalewa ni Moape, Amonaiti, Etomaiti, Saitoni, kei Hitaiti. Qo o ira na kai veimatani­tu tani, e a vosa baleti ira na TURAGA (Yahweh) vei ira na lsire­li ni a kaya, “Moni kakua ni lakovi ira, o ira talega me ra kakua ni lako mai vei kemuni, baleta era na vukica dina na vuniyalomuni moni muria na nodra vei kalou (elohim).” Ia o Solomoni e a kabiti ira toka ga e na ilevu ni nona dodomo.
- I Tui 11:1-2.

A qai yaco ni sa qase mai o Solomoni, ni ra a qai vukica na vuniyalona o ira na watina, me sa golevi ira na vei kalou (elohim) tani: qori a qai luluqa vakadua kina na vuniyalona, ka sa sega ni dodonu kina vakaoti vua na TURAGA (Yahweh) na nona Kalou (Elohim), me vaka a dau dodonu vakaoti mai vuniyalona taucoko o Tevita na tamana.
- I Tui 11: 4

A qai cudruvi Solomoni vakalevu na TURAGA (Yahweh), baleta na saumaki ni vuniyalona mai vua TURAGA (Yahweh) na nodra Kalou (Elohim) na Isireli, o koya e a rairai vakarua vua; a qai vakaroti Solomoni kina o koya, e na vuku sara ga ni ka oqo, me kakua ni muri i ira na kalou (elohim) tani, ia a sega ni bau galeleta o koya na ivakaro ni TURAGA (Yahweh).

Sa mani kaya na TURAGA (Yahweh) vei Solomoni, “Baleta ni sa mai vaka tu oqo na nomu itovo, e na nomu sa sega ni muria na noqu veiyalayalati kei na noqu ilesilesi au a vakarota vei iko, au sa na kaliraka maivei iko na matanitu, ka solia vei ira na nomu dauniveqaravi.

Ia, e na vuku i Tevita na tamamu, au na sega mada ni cakava oqori e na gauna o se bula tiko kina; au na qai kaliraka ga mai na liga i luvemu tagane.

Au na sega talega ni kaliraka na matani­tu taucoko mai vua, ia au na solia vua e dua ga na mataqali, e na vuku i Tevita na noqu dauniveiqaravi, vata kei na vuku ni vanua o Je­rusalemi, baleta qori na noqu digidigi o au.

-I Tui 11: 9-13.

Wilika Talega Ke Rawa

Vakarua 7: Esera 9-10, Niemaia 13:23-27; I Korinica 7:39;

II Korinica 6:14-16.

Na Nona Vosa Vakaibalebale na Qasenivuli.

E lerua e vinaka cake mai na le dua,
baleta e daumaka cake na ka e rawa mai na nodrau cakacaka
baleta ke rau bale, e dua vei rau e na laveti kena isa cake.
Ia e vakaloloma na tamata e tiko taudua, baleta ke lutu
e sega ni tiko e dua tale me vukei koya cake!
Dua tale, ke rua rau davo vata no, rau na va katakatataki rau vakataki rau,
Ia e na katakata rawa vakacava koya e tiko taudua,
E dina ni rawa ni rawai e dua na tamata,
ia ke rau lerua, rau na rawa ni sabai rau vakataki rau,
E dua na dali turaitolu, e na sega ni cagutu rawarawa.
-Dauvunau 4:9-12.


A sega walega ni vuku na Dau­vunau, e a vakasavuya sara ga na kilaka vei ira na tamata. E a vakasamataka vakabibi, vaqaqa, oti qai tuvana e na kena ituvatuva, e vuqa na vosa vakaibalebale.
Na Dauvunau a vaqara sara ga me kunea na kena vosa rakorako, ia na vosa sa qai vola era dodonu ka dina.
Na nodra vosa na vuku e vaka na ititoko,
kei na isoqoni ni nodra ivosavosa era vaka na ivako e tuki ka lobo vinaka –
ia era a solia mai e dua ga na ivakatawa ni sipi.
Ia qarauna vinaka i luvequ, na veika e mai kedra ikuri.
E na kena volai e vuqa na ivola e na sega ni dua na kena itinitini; ia na vuli e na vakaoca yago.
Ia laiva meda rogoca mada na itinitini ni veika kece;
Rerevaka na Kalou (Elohim) ka muria na Nona ivunau,
Baleta oqori na itavi taucoko ni tamata.
Baleta na Kalou (Elohim) e na kauta cake mai na cakacaka kece me lewai,
Bau kina na veika vuni kecekece,
Veitalia na kena vinaka, se na kena ca.
-Dauvunau 12: 9-14.


Wilika Talega Ke Rawa
I Samuela 20:24-42; Same 37; I Korinica 4-5;
Vakatakila 20:11-15 Vakaibalebale 17:17; 27: 6, 10

Na Vuku ni Dauvunau

O au, na Dauvunau, au a tui Isi­reli mai Jerusalemi. Au a solia na yaloqu meu vakadikeva ka vaqara na kilaka e na veika kece e caka tiko e ruku ni lomalagi.

Na icolacola bibi oqo e vakotora koto mai na Kalou (Elohim) me vakayacora na luve ni tamata: Au sa raica tiko mai na veika kece sa vakayacora tiko e na ruku ni matanisiga; au qai raica ni veika kece oqori era sega ni vakaibalebale, e cemuri wale tiko ga na cagi.

-Dauvunau 1:12-14

Na veika kece e tu ga na kena dui gauna; sa tu ga na gauna me ra dui yaco kina na vei inakinaki e ruku ni lomalagi:

na gauna ni vakasucu kei na gauna ni mate: na gauna ni teitei kei na gauna me tamusuki kina na veika a tei

na gauna ni veivakamatei kei na gauna ni veivakabulai; na gauna ni basubasu sobu kei na gauna ni taratara cake,

na gauna ni tagi kei na gauna ni dredre; na gauna ni vakaloloku, kei na gauna ni veimeketi,

na gauna ni yanaraki vatu, kei na gauna sosoqoni vatu, na gauna ni veimokoti kei na gauna me kua kina na veimokoti,

na gauna ni tautauri kei na gauna meda vakayalia kina, na gauna ni mamaroroi kei na gauna ni vakasabusabu,

na gauna ni dresudresu, kei na gauna ni botabotani, na gauna ni tiko vagagalu kei na gauna ni vosavosa,

na gauna ni veilomani kei na gauna ni veisevaki; na gauna ni veivaluvaluti kei na gauna ni bula sautu

Dauvunau 3:1-8.

Wilika Talega Ke Rawa Dauvunau 1:1-11; Kalatia 4:4-5; 6:8-9; I Timoci 2:3-6; I Pita 5:5-6

Tara na Vale ni Kalou o Solomoni

Oti sa qai talai ira na nona dauniveiqaravi vei Solomoni, o Hairami na tui Taia, baleta e rogoca o koya ni ra sa lumuti koya me tui e na loma ni vale nei tamana; o Hairami a dau itokani vinaka nei Tevita.
A qai vakauitukutuku lesu vei Hairami, o Solomoni ni kaya: “O na kila vinaka, ni o Tevita na tamaqu a sega ni tara rawa e dua na vale e na yaca ni TURAGA (Yahweh) na nona Kalou (Elohim) baleta na i levu ni valu, a dau valuti kina mai na veiyasana kecega, me yacova sara ni sa qai biuti ira na kena meca i na ruku ni qeteqete ni yavana na TURAGA (Yahweh).
Ia qo, na TURAGA (Yahweh) na noqu Kalou (Elohim) sa solia vei au na vakacegu mai na veiyasana kecega; sa sega na meca ka sa oti na veileqa lelevu.
Raica, sa noqu inaki qo, meu tara e dua na vale e na vuku ni yaca ni TURAGA (Yahweh) na noqu Kalou (Elohim), me vaka a kaya na TURAGA (Yahweh) vei Tevita na tamaqu, e na nona a kaya, ‘Na luve­mu tagane, o koya au na vakatikora e na nomu idabedabe vakatui e na nomu loma ni vale, o koya e na qai tara e dua na vale e na vuku ni Yacaqu.’
“O koya oqori mo vakarota kina me ta mai eso na vunisitari mai Lepanoni; o ira na noqu tamata era na qai cakacaka vata kei ira na nomu tamata, o au, au na qai sauma vei iko na kedra isau na nomu tamata, oya na kedra isau cava ga o lavaka. O kila vinaka ni sega ni dua vei ira na noqu tamata e kila vinaka na ta kau me vakataki ira na kai Saitoni.”
A qai yaco ni rogoca o Hairami na itukutuku nei Solomoni, ni a marau sara kina vakalevu, qai kaya, “Me vakavinavinakataki na TURAGA (Yahweh) e na siga edai, baleta sa solia vei Tevita me dua na luvena vuku, me mai vakavulewa vei ira na kawatamata levu oqo.”
-I Tui 5:1-7.


Wilika Talega Ke Rawa
I Tui 5-9; II veigauna 2-8; Same 127; Maciu 12:1-6;
Joni 2:13-21; Efeso 2:11-22

Vosa Vakatautauvata: Veivutuni Na Gone Dauvakaunona (2)

“Ia o tamana a qai kaya ga vei ira na nona dauniveiqaravi, ‘Totolo! Kauta mai na isulu vinaka duadua, vaka­sulumi koya kina. Daramaka e dua na mama i ligana, ka vakaivavataka na yavana. Kauta mai e dua na bulu­makau levulevu vinaka ka mokuta. Meda sa kana magiti mada, meda marau. Baleta na luvequ qo, a sa mate, ia sa bula tale; a yali, ia sa kune tale o koya. Sa qai tekivu na soqo ni marau.
“E na gauna vata oqori, o luvena ulumatua, a tiko voli mai na iteitei. Ia ni sa lesu tiko mai, me sa toso voleka mai i vale, sa rogoca sara na ivakatagi, kei na mamaue ni veimeketi. E kaciva sara e dua na dauniveiqaravi me tarogi koya, se cava na ibalebale ni ka sa yaco tiko? ‘Sa lesu saka mai na tacimuni,’ e sauma o koya, ‘o tamamuni sa mokuta e dua na luveni bulumakau levulevu, baleta sa qai kunei koya tale e na bula vinaka.”
“A mani curumi tuakana e dua na leva vakaitamera, qai bese ni curu i loma ni vale. Sa mani lakovi koya i tuba o tamana, me lai vakamasuti koya. Ia qai vosa lesu vei tamana, “Raica! E na veitabayabaki kece oqo, au dau veiqaravi tiko kina vei iko, kau se sega vakadua ni vorata e dua na nomu lewa. Ia e se sega vakadua ni o bau solia vei au, e dua mada ga na luveni me, meu rawa kina ni bau vakayaco soqo ni marau vata kei ira na noqu icaba.
Ia e se qai lesu ga mai vale na luvemu qo, o koya e lai vakasabusabutaka tu na nomu iyau vei ira na yalewa saqamua, o sa vakamatea sara e dua na luveni bulumakau levulevu e na vukuna.”
“’Luvequ,’ e sauma o tamana, o iko o dau tiko vata voli ga kei au, na ka kece e tu vei au, e nomu. Ia qo, e dodonu me daru vakayaco soqo ni marau, me daru marau, baleta na tacimu qo a sa mate ia sa bula tale; a sa yali, ia sa kune tale.”
-Luke 15:22-32.



Wilika Talega Ke Rawa
Aisea 55:6-7; Maciu 18:12-14; Kolosa 1:1-14;
I Pita 2:24-25

Vosa Vakatautauvata: Veivutuni Na Gone Dauvakaunona

E qai kaya tale o koya, “E dua na kena turaga, e rua tiko na luvena tagane.”
O koya e gone vei rau a qai kaya vei tamana, , ‘I tamaqu, solia mai vei au na noqu iwasewase ni nodatou iyau.’ Sa mani wasea na nona iyau, vei rau na luvena o koya. “E sega ni dede mai na gauna oya, sa kumuna vata sara na nona iyau, o koya e gone, ka lako i na dua na vanua yawa, qai lai vakayagataka e keya na nona iyau e na bula vakasabusabu. Ni sa vakayagataka oti vakadua na nona iyau, sa qai tubu e dua na lauqa e na vanua oya; a mani vakavuna me gadreva na veivuke o koya.
Sa mani lako me lai vaqara cakacaka vua e dua na itaukei ni vanua oya; qai solia vua o koya me nona itavi na vakana vuaka, e na loma ni nona bainivuaka.
Sa dua na ka na nona dau garova me vakasinaiti na ketena e na qa ni vuani bini, e dau kedra na vuaka, ia e sega ga ni dua e bau solia vua e dua na ka.
Ia ni sa qai kilai yalona tale, sa qai kaya, ‘Isa, o ira na tamata cakacaka nei tamaqu, e dau vo ga na kedra kakana, ia o au qo, au sa mai voleka tu ni mate e na walokai! Au sa na cavutu, meu lesu vei tamaqu, meu na lai kaya vua, ‘I Tamaqu, au sa valavala ca i lomalagi vei kemuni talega. Sa sega ni kilikili meu wili meu luvemuni tikoga; wiliki au meu vaka ga e dua vei ira na nomu tamata cakacaka saumi.’
Sa mani tu, me lesu vei tamana.
“Ia ni se tu mai vakayawa, sa raici koya yani o tamana, qai tuburi koya e dua na yalololoma vakaitamera; qai cicivi luvena, mokoti koya, qai regulaki koya.
“Sa kaya sara o Luvena, “I Tamaqu, au sa valavala ca i lomalagi, vata kei kemuni talega. Sa sega ni kilikili meu wili tikoga vaka luvemuni.”
-Luke 15:11-21.



Wilika Talega Ke Rawa
II Veigauna 7:13-14; Vakaibalebale 17:6, 21;
Osea 6:1-3; Cakacaka 3:19-20

Vosa Vakatautauvata: A Yali Sa Qai Kune Tale

Oti, era qai toro yani Vua o ira era dau kumuni ivaka­cavacava kei ira na tamata ivalavala ca, me ra lai rogoci Koya.
Era mani vosa kudrukudru o ira na Farisi kei ira na nodra Vunivola ni ra kaya, “Na tamata oqo e ciqomi ira ga na tamata ivalavala ca, qai dau kana vata kei ira.”
Sa mani tukuna vei ira na vosa vakatautauvata oqo o koya: “O cei na tamata e na kemuni maliwa, ke taukena e duanadrau na sipi, oti qai vakayalia e dua­bulu, e na sega ni biuti ira tu mai na vo ni sipi e ciwasagavulukaciwa, e loma ni vanua, me vakamuria na sipi e yali tiko, me yacova ni sa kunea?
Ia ni sa kunea, e na colata mai e vuvunitabana e na yalo mamarau cecekia.
Ni sa yaco i vale, e na qai kacivi ira vata na nona itau kei ira na wekana vakaitikotiko qai kaya vei ira, ‘Mai, ni mai marau vata kei au, baleta au sa kunea tale na noqu sipi a yali tu.’
Au kaya vei kemuni, ni tautauvata oqori na ilevu ni marau e yaco mai lomalagi, ni sa veivutuni e dua bulu na tamata ivalavala ca, ni vakatau­vatani kei na vo ni ciwasagavulukaciwa na tamata, e sega ni gadrevi me ra veivutuni.
Se na yalewa cava, e taukena e tini na tikinisiliva, qai valayalia e dua na tikina, e na sega ni waqaca na nona icina, taviraka na loma ni vale, qai vaqara vaka­matua, me yacova ni sa kunea?
Ia ni sa kunea, e na lai kacivi ira na nona icaba kei ira na wekana vakaitikotiko qai kaya vei ira, "Mai, ni mai marau vata kei au, baleta au sa kunea tale na tikinisiliva au a vakayalia tu.”
E tautauvata oqori, au kaya vei kemuni, ni na yaco na mamarau e na kedra maliwa na agilosi ni Kalou (Elohim), e na vukuna e dua ga na tamata ivalavala ca e sa veivutuni.
-Luke 15:1-10.



Wilika Talega Ke Rawa
Same 119:169-176; Maciu 18:12-14;
Luke 9:22-26; 19:1-10

Na Vosa Vakatautauvata: Na Matanitu

E tukuna e dua tale na vosa vakatautauvata o koya: “Na matanitu vakalomalagi e tautauvata kei na dua na sore ni musita, a kauta e dua na tamata me lai tea e na nona iteitei. E dina ga ni sore ni itei lailai duadua vei ira na soreni itei, ia ni sa bula cake, e na tubu me vunikau levu duadua vei ira na kau ni were, ni rawa ni lai ro ka vakasova e tabana na manu­manu vuka ni macawa lala.”
Oti e baci tukuna vei ira e dua tale na vosa vakatautauvata, “Na matanitu vakalomalagi e tautauvata kei na leveni a taura e dua na marama qai wakia vata kei na tolu na ivakarau na falawa, me yacova ni sa curuma vinaka na ibuli falawa na leveni.”
-Maciu 13:31-33


“Dua tale, na matanitu vakalomalagi e vakatautauvata kei na iyau e vunitaki tu e na dua na vanua. Ni sa kunea e dua na tamata, sa qai vunitaka matua tale, oti, e na levu ni nona marau, a qai lai volitaka laivi na ka kece e tu vua, qai lai volia na vanua oya.
“Dua tale, na matanitu vakalomalagi e tautauvata kei na dua na dauveivoli, a vaqara tiko na mataniciva talei duadua. Ni sa kunea na mataniciva sau levu taudua, sa lako sara me lai volitaka na ka kece e tu vua, oti qai lai volia.
“E baci dua tale; na matanitu vakalomalagi, e tautauvata kei na lawaniqoli, a kolotaki i na loma ni drano, qai coko mai kina na veimataqali ika. Ia ni sa sinai, sa qai yavi i matasawa. Oti era sa qai dabe sobu me ra digitaka na ika vinaka i na kena bolabola, ka kolo laivi na kena ca. E na vaka talega oqo e na ivakataotioti ni gauna. Era na lako mai na agilosi me ra mai wasei i ira tani na tamata ivalavala ca mai vei ira na yalododonu, me ra bala i na loma ni lovo bukawaqa, ia ekea e na qai yaco kina na qoqolou, na tagilagalaga kei na vakasequruquru bati.”
-Maciu 13: 44-50



Wilika Talega Ke Rawa
Same 45:6; Marika 1:1-15; 4:30-32;
Luke 13:18-19

Vosa Vakatautauvata: Na iVakamacala ni Sore ni iTei Kaburaki

Oqo na vosa vakatautauvata: Na sore ni itei, oqori na vosa ni Kalou (Elohim).
O ira e na batini sala, qori o ira era rogoca, ia qai lako mai na tevoro, qai lai kovea laivi mai vuniyalodra na vosa, de ra qai vaka­bauta, era qai vakabulai.
O ira e na dela ni veivatu; qori o ira era ciqoma na Vosa e na yalomarau e na gauna era rogoca kina, ia o ira qo era sega ni vaka wakadra, era mani vakabauta ga vakalekaleka, e na gauna ni veivakatovolei, era qai lutu laivi tale.
Ia o ira era a qeqera e na veikau wa vakavotona, oya o ira era rogoca na Vosa, ia ni sa toso tiko na nodra bula, sa qai vakaosota na nodra bula na lomaocaocataki ni iyau kei na lasa ni bula oqo, qai vakavuna na nodra sega ni matua rawa.
Ia o ira e na qele bulabula, oya o ira e na yalomatua kei na yalodina mai vuniyalodra, era a rogoca na vosa, era katona, era qai vuavuai vinaka e na vuku ni nodra dau yalovosota.

“E sega ni dua na tamata e na waqaca e dua na icina, me qai vunitaka tale e na loma ni dua na joke, se vunitaka e na ruku ni dua na loga. Ia e na vakaciqira sara e na kena itutu me ra raica na rarama o ira era curu yani.
Baleta e sega ni dua na ka e vunitaki, me na sega ni vakaraitaka cake; e sega talega ni dua na ka e tawamacala, me na sega ni vakamatata­taki, ka vakaraitaki me kilai raraba.
Moni dau qarauna vinaka na itovo ni nomuni vakarorogo; baleta o koya e levu vua na ka, e na qai soli vakayauyau tale yani vua; ia o koya e sega vua na ka, na ka mada ga e nanuma ni tu vua, e na kau laivi mai vua.”
- Luke 8: 11-18.



Wilika Talega Ke Rawa
Vakaibalebale 11:30; Maciu 13:18-23; Marika 4:13-25;
Joni 15:1-17; Kalatia 6:7-10

Vosa Vakatautauvata: Na Sore ni iTei Kaburaki

Ni ra sa soqoni vata tiko na le vuqa, ni ra lako tiko mai vua na tamata mai na vei korolelevu kece, sa qai talanoa vei ira e na vosa vakatautauvata o koya,
“E dua na dauteitei a lai kaburaka na sore ni nona itei, ia ni sa kaburaka tiko na sore ni nona itei, eso era qai qeqera e bati ni gaunisala; era qai buturaki sobu, ka laukana mai vei ira na manumanu ni macawa lala. Eso era a qeqera e na dela ni veivatu; ia ni ra kadre cake ga mai, era qai malai sobu tale yani baleta ni lailai na wai me vaka suasuataka.
Eso era a qeqera e na veivanua era tubu tu kina na veimataqali kauwavakavotona; ia na veikauwavakavotona era a qai tubu vata tikoga ka kidomoki ira. Ia na kena vo era qeqera e na dela ni qele vinaka, era tubu bulabula cake era qai vuavua idrau.”
Ni sa vakayatuyatutaka oti na veika oqori, sa qai kacivaka, “O koya e tu na daligana me vakarorogo kina, laiva me rogoca.”
E ratou tarogi koya sara na nona tisaipeli, ni ratou kaya, “Na cava beka na vosa vakatautauvata oqo?” E sauma o Koya, “Vei kemudou e sa soli vei kemudou mo dou raica na veika vuni me baleta na matanitu ni Kalou (Elohim), ia vei ira na tani e na vosa vakatau­tauvata ga;

“me ra vakaraica ia era qai sega ni vakaraitayaloyalotaka rawa,
se ra vakarogoca, era qai sega ni vakasamataka rawa.”

-Luke 8:4-10.


Wilika Talega Ke Rawa
Same 126; Vakaibalebale 11:18-21; Osea 10:12-13;
Maciu 13:1-17; Marika 4:1-12

Na Vosa Vakaibalebale i Solomoni

Na vosa vakaibalebale nei Solomoni na luvei Tevita, na tui Isireli:
Kevaka me kilai na vuku kei na veivakaroti; Kevaka me kilakasamataki na vosa ni yalomatua,
Kevaka me ciqomi na veivakaroti, na vuku, na lewa dodonu, na vakataulewa, kei na veivakatautauvatataki
Kevaka me soli na yalomatua vei ira era yalowai,
na kilaka kei na vakasama vakayalomatua vei ira na itabagone --
Na tamata vuku e na vakatudaliga, ka vakarabailevutaka na vuli; kei na tamata yalomatua e na vakasaqara na ivakasala vakavuku
Kevaka me kilai na vosa vakaibalebale kei na kena ibalebale; na nodra vosa na vuku kei na nodra ivosavosa vuni.
Na Nona rerevaki na TURAGA (Yahweh), e ivakatekivu ni kilaka;
ia o ira na lialia, era catacataimate na vuku kei na veivakaroti.
-Vakaibalebale 1:1-7.

Ni sa toso cake tiko ga na i levu ni tamata, sa kaya sara o koya, “Oqo e dua na itabatamata ca. E vinakata e dua na ivakatakilakila, ia e na sega ni soli e dua vakavo ga na ivakatakilakila nei Jona na parofita. Me vaka ni a ivakatakilakila vei ira na kai Ninive o Jona, e na ivakatakilakila vaka kina vei ira na itabatamata oqo, na Luve ni tamata.
Na ranadi ni ceva e na vakaturi e na siga ni lewa vata kei ira na tagane ni itabagauna oqo, e na qai vakacacani ira; baleta a lako mai na yalayala ni vuravura kadua me mai rogoca na vuku nei Solomoni; ia raica ni dua e cecere cake mai vei Solomoni sa bula tiko edai.
-Luke 11:29-31.

Wilika Talega Ke Rawa
II Veigauna 9:1-2; Vakaibalebale 10:1; 25:1; Sere i Solomoni 1-8;
Jona 3; I Korinica 12:1-11

Na Vuku i Solomoni

O ira na kai Jiutia kei na kai Isireli era le levu; ka ni tautauvata kei na mata ni nuku e mata­sawa na kedra ilevu, era kana, gunu, ka vakayaco marau. Ia o Solomoni e a vakavulewa tiko e na veimatanitu kece, me tekivu mai na uciwai me yaco i na nodra vanua na kai Filisitia, qai kauta vakadua i na vei Solomoni e na nona bula taucoko.
-I Tui 4:20-21.


Na Kalou (Elohim) a solia vakayauyau vei Solomoni na vuku kei na yalomatua vata kei na dua na kilaka rabailevu e sega ni vakarautaki rawa, me vaka na mataninuku e matasawa. Na vuku nei Solomoni, e a uasivita na nodra vuku na tamata mai vuaicake, ka uasivita talega na vuku kece mai Ijipita.
E a vuku cake o koya mai vei ira na tamata kecekece; bau kina o Icani na Eserahaiti vata kei Emani, Kalikola, kei Tarita, o ratou na luvei Maholi. Na kena irogorogo e a tete i na veimatanitu kecekece e na yasayasa oya. E cavuta o koya e tolunaudolu na vosa vakaibalebale, na nona sere e duanaudolukalima. E vakamacalataka o koya na veimataqali kau me tekivu mai na sitari ni Lepanoni ka yaco sara na isopi era dau tutubu tu e lalaga; e vakatavulica talega na manumanu yavaiva, na manumanu dauvuka, na manumanu dauqasi kei na ika.
Na tamata mai na veimatanitu era dau lako mai me ra mai rogoca na vuku nei Solomo­ni, ni ra talai mai vei ira na tui kei vuravura era sa bau rogoca na itukutuku ni nona vuku.
-I Tui 4: 29-34.


Wilika Talega Ke Rawa
I Tui 10:1-13; Same 72; Vakaibalebale 13:10; 16:16; 23:23;
Maciu 12:38-42.

Kerea na Vuku o Solomoni.

Mai Kipione, e na dua na bogi, e a rairai vei Solomoni, na TURAGA (Yahweh), e na dua na tadra, qai kaya vua na Kalou (Elohim), “Kerekere mai! Na cava meu solia vei iko.”
-I Tui 3:5.

“Ia oqo, kemuni na TURAGA (Yahweh) na noqu Kalou (Elohim), oni sa lesia na nomuni dauniveiqaravi me tui, meu isosomi kei Tevita na tamaqu, ia o au, au se gone lailai wale; kau sega ni kila na kena icakacakaka keu lako yani se lako mai. Na nomuni dauniveiqaravi sa tiko qo e na kedra maliwa na tamata oni a digitaka, e dua na ibinibini tamata le levu, era sa rui lewe levu me ra wiliki yadudua, se tauri na kedra iwiliwili. Ni solia mai vua na nomuni dauniveiqaravi, na vuku kei na yalomatua, me rawa ni vakavulewa vei ira na nomuni tamata, ka me rawa talega ni kila me wasea na dodonu mai na cala; baleta o cei beka e na rawa ni vakavulewa vei ira na nomuni tamata era lewe vuqa oqo?”
A talei dina vua na Turaga (Yahweh) na nona kerea na ka oqo o Solomo­ni.
Sa mani kaya na Kalou (Elohim) vua, “Baleta na nomu kerea na ka oqo, ka sega ni kerea me nomu na bula balavu; se kerea na iyau me nomu, se kerea na nodra bula na kemu meca; ia o qai kerea ga na vuku, mo rawa ni veiliutaki vakadodonu. Au sa na cakava na ka o kerea vei au. Raica au sa na solia vei iko e dua na vunivakasama vuku ka yalomatua; me kakua ni dua mai liu me tautauvata kei iko, ka na sega talega ni dua e basika cake mai muri me na tautauvata kei iko. Au sa na solia talega vei iko na veika o a sega ni kerea – oya na iyau, kei na dokai – qo me na yaco kina ni na sega tale ni dua na tui drau na tautauvata e na dela ni nomu gauna. Ia kevaka mo qai muria na noqu sala, ka talai rawarawa i na noqu ivunau, kei na noqu ivakaro, me vaka a cakava o Tevita na tamamu, au sa na solia talega vei iko mo bula balavu.”
-I Tui 3: 7-14.



Wilika Talega Ke Rawa
I Tui 3:16-28; 2 Veigauna 1:1-13;
Vakaibalebale 1-4; 8:10-21; Jemesa 1:5- 8

Lesi i Solomoni me Tui, o Tevita.

Ni sa toro voleka mai na gauna me sa mate kina o Tevita; a sa qai solia na lewa vei Solomoni na luvena tagane ni kaya;
“Au sa na muria na sala e muria tiko o vuravura taucoko; mo tu vakaukaua, ka vakaraitaka ni o dua na tagane; ka mo vakamuria na cava ga e vinakata na TURAGA (Yahweh) na nomu Kalou (Elohim); muria na nona sala, mo vakayacora na nona lawa kei na nona ivakaro, na nona ivunau kei na nona ivakadinadina o koya, me vaka era volai tu e na ivunau nei Mosese, me rawa ni o vakavutuniyautaki e na veika kece o cakava, se na vanua cava ga o nanuma mo lako kina: me qai vakayacora kina na TURAGA (Yahweh) na nona vosa ni yalayala vei au ni a kaya: “Kevaka era raica vinaka na itovo ni nodra bula o ira na nomu kawa, me ra muria e na yalodina, e mataqu, e lomadra taucoko kei na nodra bula taucoko, e na sega vakadua ni dreve me dua na tamata me na dabeca na idabedabe vakatui e Isireli.
-I Tui 2:1-4.

Sa mani dabeca na idabedabe vakatui ni TURAGA (Yahweh) o Solomoni, me sosomitaki Tevita na tamana. E a veivakavutuniyautaki o koya; e a vakamuri i koya vakaoti o Isireli taucoko. O ira kece na ravouvou, o ira kece na tamata rogo, ka vaka kina o ira kece na vo ni luvei Tui Tevita tagane, era a solia na nodra veitokoni vei Solomoni na Tui.
Na TURAGA (Yahweh) e a vakacerecerei Solomoni vakalevu sara e matadra na kai Isireli, ka solia vua na iukuuku vakaturaga e cecekia, e dua na ka a sebera ni bau yaco vua e dua tale na tui e Isireli era liu mai vua.
-I Veigauna 29:23-25.

Vakararavi vua na TURAGA (Yahweh) e na vuniyalomu taucoko,
kakua ni vakanuinui e na nomu kilaka o iko vakataki iko;
e na veika kecekece o dau cakava, vakaliuci koya,
o koya e na qai dusimaka na sala mo na dau muria.
-Vakaibalebale 3:5-6.


Wilika Talega Ke Rawa
II Samuela 7; I Tui 1; I Veigauna 17:23-29; Maciu 1:1-6;
Luke 12: 22-31

Na Masu ni Veivutuni nei Tevita

E na vukuna na Dau ni Sere. Na Same i Tevita.
E na gauna a lai raici koya kina o Nacani na Paro­fita, ni dauci Vaciseva oti o Tevita.

Ni vosoti au mai, Kemuni na Kalou (Elohim),
e na yavu ni nomuni loloma tawayalani;
kei na yavu ni nomuni yalololoma vakaitamera,
Bokoca laivi na noqu caka ca.
Savata laivi vakadua na we ni noqu dukadukali,
ka vakasavasavataki au mai na noqu ivalavala ca.
Baleta au sa kilakasamataka na noqu talatalaidredre;
na noqu ivalavala ca, sa votu levu dina tu oqo e mataqu.
E saqati kemuni, o kemuni duadua ga, na noqu caka ca,
niu cakava na ivakarau vakasisila oqo e matamuni:
io, qori e vakadinadinataka ni dodonu na nomuni veivosataki,
ka vakaraitaka ni donu vinaka na nomuni vakatulewa.
Raica au a buli e na ivalavala ca;
e na ivalavala ca, au a kunekunetaki kina mai vei tinaqu.
E dina ni oni vinakata, me vakayavutaki na dina mai na vuniyalo,
vakadonuya me vakatavulici vei au na vuku e na vuniyaloqu vunitaki.
Vakasavasavataki au e na taba ni isopi, au na qai savasava;
savati au, au na qai vulavula cake mai na uca cevata.
Laivi au meu rogoca na reki kei na mamarau;
me rawa ni mamarau tale na suiqu oni a vurulaka.
Tabonaka na matamuni mai na noqu ivalavala ca;
bokoca laivi na noqu dukadukali kecekece sara.
Bulia e lomaqu na yalo e savasava vakaoti, kemuni na Kalou (Elohim),
ka vakavoutaka na yalododonu e lomaqu.
Kakua ni kolotaki au laivi mai na kemuni iserau;
se kauta lesu na nomuni Yalo Tabu mai vei au.
Solia lesu mai vei au na marau ni nomuni veivueti
tokoni au e na nomuni yalo galala.
Au na qai vakatavulica na nomuni sala vei ira na tamata ivalavala ca;
me ra tavuki lesu yani vei kemuni, o ira era daucaka ca.
-Same 51: 1-13


Wilika Talega Ke Rawa
II Samuela 12; Same 32; Aisea 40:28-31; Apakuki 3:2;
Taito 3:3-7

Navuca na mate nei Uraia o Tevita

A qai yaco e na mataka lailai, ni a vola e dua na ivola vei Joape, o Tevita qai solia vei Uraia me kauta vua. E na ivola, e vaqo na ka a vola, “Biuti Uraia e na iyatu e liu e na vanua e kaukaua tiko kina na veivala. Oti moni qai vakasuka mai na vanua e toka kina o koya, me rawa ni moku mate.”
Ia ni sa vakadikeva oti na korolevu o Joape, sa qai biuti Uraia e na vanua e kila o koya ni ra vala tiko kina o ira kece na tamata qaqa. Ia ni ra sa curu mai na tagane ni koro me ra mai valuti Joape, era a qai mani bale kina eso na tamata i Tevita; ka mate talega kina o Uraia na Hitaiti.
-II Samuela 11:14-17

Ni sa lai rogoca na wati i Uraia ni sa mate o watina o Uraia, e a qai lolositaki koya. Ia ni sa oti na gauna ni vakaloloku, e qai talatala o Tevita me lai kau mai i nona vale o koya, me sa mai watina, a qai vakasucuma vua e dua na luvena tagane. Ia na ka a cakava qo o Tevita e a rarawataka vakalevu na TURAGA (Yahweh).
-II Samuela 11:26-27

E kaya sara o Tevita vei Nacani, “Au sa cala e na mata ni TURAGA (Yahweh).”
Sauma o Nacani, “Na TURAGA (Yahweh) sa kauta laivi na nomu ivala­vala ca. O sa na sega ni mate. Ia baleta na ka o cakava qo, sa lai vakavuna vei ira na meca ni TURAGA (Yahweh) me ra vakaraitaka na nodra veibeci cecekia, na luvemu tagane e se qai sucu ga oqo vei iko, sa na mate.
-II Samuela 12:13-14

Baleta e isau ni ivalavala ca na mate; ia na Nona iloloma soli wale na Kalou (Elohim), na bula tawamudu e na vukui Jisu na Karisito (Yahshua the Messiah) na noda Turaga (Master).
- Roma 6:23



Wilika Talega Ke Rawa
Lekutu 32:23; II Samuela 12: 15-25; Vakaibalebale 26:27; Maciu 1:1-6; Iperiu 13:4.

Rau Veidauci o Vaciseva kei Tevita

E na vula itubutubu, na gauna era dau lai vala kina na tui, e a qai talai Joape o Tevi­ta, vata kei ira kece na nona tagane na tui, kei ira kece talega na mataivalu ni Isireli. Era a qai lai vakacacani ira na Amonaiti, ka buku na druadrua mai Rapaa. Ia o Tevita a tiko voli ga mai Jerusale­mi.
A qai yaco e na dua na yakavi, ni mata cake mai na nona imocemoce o Tevita, ni a lai veilakoyaki voli e na dela ni vale ni tui. Mai dela ni vale, e a raica o koya ni sisili tiko e dua na yalewa. Na yalewa qo e totoka vakaoti ni raica na mata. Sa mani tala e dua o Tevita me lai vaqaqai koya mada mai. E kaya sara na tagane, “E sega beka ni o Vaciseva ga oqo, na luve i Iliami, na wati i Uraia na Hitaiti?” Oti sa qai tala tale eso na daunivakau itukutuku o Tevita, me ra lai kauti koya mai. E a lako mai vua o koya, a qai mai moce vata kei koya o Tevita. (A se qai vakasavasava­taki koya oti ga mai na nona mate ni vula.) Oti sa qai lesu tale i nona vale. A mani kunekune na yalewa, sa mani vakauitukutuku vei Tevita me kaya, “Au sa bukete.“
Sa mani vakau itukutuku vei Joape o Tevita, “Talai Uraia na Hitaiti mada mai vei au” Sa talai koya sara vei Tevita o Joape. Ni sa yaco yani vua o Uraia, e a qai vakatarogi koya ga o Tevita, se sa vakaevei tiko o Joape, vakatarogi ira na tamata, ka vakataroga talega se sa vakaevei tiko na ivalu. Oti sa qai kaya vei Uraia o Tevita, “Lako sobu i nomu vale, mo lai savuya na yavamu.” Sa biuta sara mai na vale ni tui o Uraia, ia a qai kau muri i koya yani eso na kakana mai vua na tui. Ia o Uraia vata kei ira na dauniveiqaravi ni nona turaga, a qai lai moce toka ga e na matamata ni lomanibai ni vale ni tui, ka sega ni lako sobu i nona vale.
-2 Samuela 11:1-9


Wilika Talega Ke Rawa
Vakarua 5:18; Jope 31:1; Same 119:9-16;
Vakaibalebale 5-6; I Korinica 6:9-11

"Na TURAGA, Na Noqu iVakatawa"

E dua na Same i Tevita
Na TURAGA (Yahweh) e Noqu iVakatawa, e sega na ka me na sega vei au.
E vakavuna o Koya meu davo sobu e na veivanua veico drokadroka,
e tuberi au o koya e na bati ni wai e tu malua,
e vakabulabulataka tale na yaloqu o koya.
E tuberi au e na sala ni yalododonu o koya,
e na vukuni Yacana.

Io, e dina ga niu lako kosova tiko na buca ni yaloyalo ni mate,
Au na sega ni rerevaka na ca,
baleta oni sa tiko vata kei au;.
Na nomuni moto, kei na nomuni ititoko,
e vakacegui au.

Oni vakarautaka e dua na teveli e mataqu,
ni ra tiko na kequ meca,
Oni lumuta na uluqu e na ilumu,
ka sa vuabale na noqu bilo.
Sa na muri i au dina ga na yalovinaka kei na yalololoma
e na veisiga kece ni noqu bula,
Kau sa na vakaitikotiko ga e na vale ni TURAGA (Yahweh),
me tawamudu.
Same 23:1-6

“O au na ivakatawa ni sipi vinaka. Na ivakatawa ni sipi vinaka e na solia na nona bula e vukudra na sipi.”
-Joni 10:11



Wilika Talega Ke Rawa
Aisea 40:10-11; Maika 5:2-5; Iperiu 13:20-21;
I Pita 2:21-25; Vakatakila 7:15-17

Veiyalayalati kei Tevita na Kalou.

A qai yaco ni dabe tiko e na nona vale na tui, ni a solia vua na TURAGA (Yahweh) na bula vakacegu mai vei ira kece na kena meca era tu vakavolivoliti koya, oti qai kaya vei Nacani na parofita, “Raica mada, qo au sa mai bula tiko e na vale sitari, ia na kato ni veiyalayalati ni Kalou (Elohim) e se tiko ga e na loma ni dua na valelaca.”
Sauma o Nacani vua na tui, “Lako, lai cakava na cava ga e tiko e na nomu vakasama, baleta na TURAGA (Yahweh) sa tiko vata kei iko.
A qai yaco e na bogi oya ni a yaco mai na vosa ni TURAGA (Yahweh) vei Nacani, ni kaya:
-II Samuela 7:1-4


“Mo vosa vua na noqu dauniveiqaravi o Tevita, ‘Oqo na ka e kaya TURAGA Cecere (Yahweh of Hosts): ‘Au a kauti iko mai na bai ni manumanu, mai na nomu dau vakamuri i ira na qele ni sipi, mo mai vakavulewa vei ira na noqu tamata na Isireli. Au sa dau tiko vata kei iko e na veivanua kece o lako tu kina, kau dau muduki ira laivi na kemu meca kecega mai matamu, kau sa vakaro­goya me rogo levu na yacamu, me tautauvata na yacadra na tamata rogo e vuravura.
-II Samuela 7:8-9


“’Au vakaduri i ira na Dauveilewai me ra qaravi ira na noqu tamata na Isireli, kau solia vei ira na vakacegu mai vei ira na kedra meca. Na TURAGA (Yahweh) sa tukuna mai qo vei iko, ni na tauyavutaka na TURAGA (Yahweh) e dua na nomu kawa kei na dua na nomu matavuvale:
Ni sa oti na nomu gauna, mo sa lai moce vata kei ira na nomu qase, au na qai vakatubura e dua na nomu kawa me sosomitaki iko, e dua e a tubu sara ga mai na lewe ni yagomu, au na qai vakataudeitaka vua na nona matanitu. O koya ga e na qai tara e dua na vale e na vuku ni yacaqu, kau na vakataudei­taka na idabedabe vakatui ni nona matanitu me tawa mudu. Au na tamana o koya ia o koya e na luvequ. Kevaka e cakava e dua na ka ca o koya, au na totogitaki koya e na kuita vakatamata, e na sala ni veikuitataki vei ira na luve ni tamata.
Ia na noqu yalololoma e na sega ni kau tani mai vua, me vaka na noqu a kauta tani mai vei Saula, o koya au a vakasivoya, mo sosomitaka. Na nomu kawa, kei na nomu matanitu, e na vakataudeitaki me tawamudu e matamu; kei na nomu idabedabe vakatui sa na vakataudeitaki me tawa mudu.”’
-II Samuela 7: 11-16

Wilika Talega Ke Rawa
I Veigauna 17; Same 2:89; Jeremaia 33:14-26;
Roma 1-1-4

Mate o Saula kei Ratou na Luvena tagane.

O ira na kai Filisitia era a qai valuti ira na Isireli; era sa mani dro o ira na kai Isireli, ka levu vei ira era a vakamatei e na ulunivanua o Kilipoa. Era a vakamuri i Saula tiko ga kei ratou na luvena tagane o ira na kai Filisitia, era qai mani vakamatei ratou kina o Jonacani, o Epinatapi vata kei Malikisua, o ratou na luvei Saula tagane. Sa qai kaukaua ga na ivalu wavolivoliti Saula, ia ni ra sa toboki koya o ira na daunivanadakaititi era qai vakamavoataki koya.
E kaya sara o Saula vei koya e dau colata na nona iyaragi, “Ucuna mai na nomu iseleiwau, ka suaki au mai kina, de ra qai lako mai o ira na tamata tawateve qo era qai mai vakalialiai au.
Ia o koya e dau colata na nona iyaragi, a qai sega ni via cakava, baleta na ilevu ni nona domobula. Sa mani taura e dua na iseleiwau o Saula, qai lutu me davoca na yamena me suaki koya ga kina vakataki koya. Ia ni raica o koya e dau colata na nona iyaragi, ni sa mate o Saula, sa mani davoca talega vaka kina na yame ni iselei­wau, me mate kina.
Eratou sa mani mate o Saula, vata kei iratou na luvena tagane tolutolu, ka mate yani kina vakadua na nona kawa.
Ni ra sa raica o ira na tagane ni Isireli era tiko e na buca, ni sa dro na mataivalu ka sa mate o Saula kei iratou na luvena tagane, era sa mani biu­ta na nodra koro, me ra dro talega. Era mani toki mai na kai Filisitia, me ra sa mai tawana.
-I Veigauna 10:1-7

A qai mate o Saula baleta na nona ivalavala ca, ni a saqata na TURAGA (Yahweh); qai saqata talega na vosa ni TURAGA (Yahweh), ka sega ni bau muria; oti qai lai vaqara ivakasala mai vei ira na yalovelavela; ka sega ni bau taro ivakasala ga mai vua na TURAGA (Yahweh), a qai mani vakamatei koya kina, qai solia na matanitu vei Tevita na luve i Jese tagane.
- I Veigauna 10: 13-14




Wilika Talega Ke Rawa
I Samuela 28: 30-31; II Samuela 1; 16:15-17:23;
Maciu 27:1-5; Cakacaka 16:22-28

Tovolea me vakamatei Tevita, o Saula.

Oti sa qai tukuna o Saula vei luvena o Jonacani, vata kei ira kece na nona tama­ta, me ra vakamatei Tevita. Ia o Jonacani na luvei Saula tagane, e dau taleitaki Tevita vakalevu: a qai tukutuku o Jonacani vei Tevita, “O Saula na tamaqu sa vaqara tiko e dua na sala me vakamatei iko kina. Au vakamasuti iko mo qarauni iko vinaka tiko me yacova na mataka lailai ni mataka; lako lai vaqara e dua na vanua mo vuni kina, qai vuni tiko yani kina.
Au na lai tu vata kei tamaqu e na vanua o na lai vuni tu kina. Au na qai vosa vua me baleti iko, oti au na qai mai tukuna vei iko na ka au rogoca mai.” O Jonacani a qai cavuta e dua na vosa vinaka e na vukui Tevita vei Saula na tamana, ni a kaya vua, “Kakua ni vakalaiva na tui me cakava e dua na ivalavala ca vua na nona dauveiqaravi o Tevita; o koya e se sega ni bau cakava e dua na ka ca vei iko, ia na ka kece ga e dau cakava e dau yaga vakalevu sara vei iko. E a taura na nona bula e ligana, e na gauna a vakamatea kina na kai Filisitia o koya. Na TURAGA (Yahweh) a rawata mai kina e dua na qaqa vakaitamera e na vuku i Isireli; o iko o a raica, o a qai marautaka talega. Na cava mo qai cakava kina e dua na ka ca, vua e dua na tamata e sega na nona cala me vakataki Tevita, e na nomu via vakamatei koya walega tu ga?”
A vakarogoca na vosa i Jonacani o Saula, qai bubuluitaka: “Me vaka ni bula dina tiko na TURAGA (Yahweh), o Tevita sa na sega ni vakamatei.”
Sa mani kacivi Tevita o Jonacani, qai tukuna vua na veika kece rau a veitalanoataka. Oti qai kauti koya vei Saula, rau sa qai baci bula tale me vaka ga e liu o Saula vata kei Tevita.
A qai tubu tale na ivalu, sa mani lako yani o Tevita me lai valuti ira na kai Filisitia, qai vakamatei ira e na dua na veiqedravu vakaitamera; era mani dro vakayawa mai vua
Ia a curumi Saula toka e dua na yalovuvu mai vua na TURAGA (Yahweh), ni dadabe tiko e loma ni nona vale ka taura tiko e ligana na nona moto: ia o Tevita a qiria tiko na ivakatagi e na ligana.
O Saula a qai segata me cokai Tevita e na nona moto, me vakaliligi koya i lalaga, ia a qai dro laivi mai vei Saula o Tevita, sa mani cokataka ga na nona moto me lobo i lalaga o koya.
E na bogi oya, a qai dro bula yani kina o Tevita.
-I Samuela 19:1-10



Wilika Talega Ke Rawa
I Samuela 19-30; Same 52; 54; 57; 59; Jemesa 1:13-15

Vakadikevi Tevita Matua o Saula

Ni rau sa veitalanoa oti kei Saula o Tevita, rau sa qai yalovata o Jonacani vata kei Tevita, ka sa lomani Tevita me vaka ga ni lomani koya vakataki koya, o Jonacani. Me tekivu talega mai na siga oya, a sa kauti Tevita o Saula, ka sega ni solia vua me lesu i na vale nei tamana. Ia o Jonacani a cakava e dua na veiyalayalati vata kei Tevita, baleta na nona lomani koya me vaka ni lomani koya vakataki koya. E a luvata na kote a dara tiko, o Jonacani, qai solia vei Tevita, vata kei na nona isulu, na nona seleiwau mada ga, na nona dakaititi vata kei na nona ioro.
Na ka kecega a solia vei Tevita, o Saula, me cakava, e dau cakava vakavuku sara o koya, sa mani lesi i koya o Saula me sa veiliutaki e na mataivalu. Qo era a taleitaka na tamata, ka vaka kina o ira na dauniveiqaravi nei Saula.
Ni ra sa lesu tiko i nodra dui veivale na tamata, ni vakamatea oti mai na kai Filisitia o Tevita, era a qai lako mai na goneyalewa mai na veikoro kecekece mai Isireli, me ra mai tavaki Saula na Tui, e na seresere kei na veimeketi, vata kei na sere ni mamarau, na ivakatagi teborini vata kei na api. Ni ra sa meke tiko, era qai lagata tiko:

“Sa ravuti ira na nona udolu o Saula,
Ia o Tevita na nona tininaudolu.”

E a yalokatakata o Saula; na qaqani sere qo a rui mosimosi vua. “Era vakacaucautaki Tevita e na tini na udolu,” e vakasamataka o koya, “ia vei au e na udolu walega. Na cava levu tale sa vo me na taura o koya, ia na matanitu sara ga?” Me tekivu mai na siga oya, o Saula a sa dau vakadikevi Tevita matua.
-I Samuela 18:1-9


-Wilika Talega Ke Rawa
Vakaibalebale 27:4; Cakacaka 5:12-19; 7:9-10;
Roma 13:12-14; II Korinica 11:2, Kalatia 5:19-20.

Rawai Koliaci o Tevita

Sa qai toso volekati Tevita na kai Filisitia, ka liu tiko mai vua na tagane e cola tiko mai na nona isasabai. Ni veiraiyaki na kai Filisitia, qai raici Tevita, qai tubu na nona beci koya; baleta ni se gonelailai wale, rairai bulabula, damudamu qai matavinaka. E kaya sara vei Tevita na kai Filisitia, “O au beka na koli mo lako tu mai kina vei au, vata kei na so na tikitiki ni kau lalai?” Oti, qai rukaki Tevita na kai Filisitia, e na yaca ni nona kalou (elohim).
-I Samuela 17:41-43


E kaya yani o Tevita vua na kai Filisitia, “O iko o mai vala kei au, vata kei na nomu seleiwau, na nomu moto, vata kei na nomu i­sasabai: ia o au, au mai valuti iko e na yaca ni TURAGA Cecere (Yahweh of Host), na nodra Kalou (Elohim) na mataivalu nei Isireli, o koya o sa bolea. Nikua na TURAGA (Yahweh) e na soli i iko i ligaqu; au na qai mokuti iko, ka musuka laivi na ulumu. Nikua au na solia kina na lewe ni yagodra na mataivalu ni Filisitia vei ira na manumanu vuka kei na manumanu kila ni vanua; e na qai kila kina o vuravura taucoko ni dua na nodra Kalou (Elohim) na Isireli.
O ira kece era soqo tiko eke, era na qai kila talega, ni sega ni vakayagataka na iseleiwau se na moto me veivakabulai kina na TURAGA (Yahweh); baleta qo e nona ivalu na TURAGA (Yahweh), e na soli i kemu­ni kecekece i na qeteqete ni liga i keimami.”
A qai yaco ni sa tu me toso voleka mai na kai Filisitia me mai sotavi Tevita, ni a tu talega vakatotolo o Tevita me cici yani i na iyalayala ni ivalu, me lai sota kei na kai Filisitia. Sa qai suluta na taga ni nona bola, qai tomika mai kina e dua na vatu, vakaciqira i na nona irabo, wiricaka qai ulataka, me lauta donu na yadrena na kai Filisitia, ka lobo yani vakadua i yadrena; sa qai bale kina vakatobuicu i dela ni qele o koya. Qori a rawata kina na kai Filisitia o Tevita, e na dua na irabo kei na dua na vatu; e a mokuta kina na kai Filisitia, qai vakamatea sara, ia e sega ni dua na iseleiwau a tiko e ligana.
-I Samuela 17:45-50



Wilika Talega Ke Rawa
II Samuela 21:15-22; Same 27; Iperiu 11:32-34

Sauma na Bolebole nei Koliaci o Tevita

E kaya o Tevita vei Saula, “Kakua ni laiva me dua e yalolailai e na vukuni kai Filisitia oqo; na nomuni dauniveiqaravi e na lako me lai vala vata kei koya.”
Sauma o Saula, “O iko o na sega ni rawa ni lako mo lai vala vata kei na kai Filisitia oqo; o iko o se rui gone lailai, ia o koya a se dau vala tu mai na gauna sara e se gone lailai kina.”
Ia e kaya tale o Tevita vei Saula, “Na nomuni dauniveiqaravi e dau vakatawana na sipi nei tamana. Ni lako mai e dua na laione se bea me mai butakoca e dua na sipi mai na qele ni sipi, au na vakamuria, au na mokuta meu vakabula na sipi mai gusuna; ia ni sa golevi au mai, au na qalukuna ga na kumina, au qai mokulaka meu vakama­tea. Na nomuni dauniveiqaravi sa vakamatea ruarua na laione kei na bea; na kai Filisitia tawateve qo e na tini tautauvata kei na dua vei rau, baleta ni mai bolea tiko na nona rnataivalu na Kalou (Elohim) bula. E kaya tale o Tevita, “Na TURAGA (Yahweh) o koya a vakabu­lai au mai na yava ni laione kei na liga ni bea, e na taqomaki au talega mai na liga ni kai Filisitia oqo.”
E kaya sara o Saula vei Tevita, “Lako; Me qai sala vata kei iko na TURAGA (Yahweh).”
-I Samuela 17:32-37


Sa taura cake sara na nona ititoko e ligana, digitaka mai e lima na vatu yagoyagovinaka mai bati ni uciwai, tagana e loma ni taga ni nona bola ni vakatawa sipi, taura mai i ligana na nona irabo: sa qai toso yani vua na kai Filisitia.
-I Samuela 17:40



Wilika Talega Ke Rawa
Same 31:11-18; 97: 10; 144; Efeso 6:10-18;
I Timoci 4:12

Bolea na Mataivalu ni Isireli o Koliaci

Ia o ira na kai Filisitia, era a lai sotasota na nodra mataivalu mai Sokoo e Jiutia. E a biri na nodra keba e na kedrau tadrua o Sokoo kei Aseka mai Efesi-tamimi. Ia o Saula vata kei ira na Isireli era soqoni vata tiko ka biri tu na nodra keba e na bucabuca mai Ela, ka sa tuva sara tiko na nodra mataivalu me ra sa vala kei ira na kai Filisitia.
O ira na kai Filisitia era a toka mai na dua na ulunivanua, o ira na Isireli era qai toka mai na uluni­vanua kadua, sa qai toka e na kedrau maliwa na buca.
E dua na qaqa, o Koliaci na yacana, na tagane ni Qaca, a qai siri sobu mai na nodra keba na kai Filisitia. Na kena i balavu o koya e sivia na ciwa na fiti ono na idi. E dara toka e uluna e dua na isala para­sa, ka dara tu o koya e dua na kote parasa vakavarina, e rauta na limasagavulu na kilo na kena bibi. A dara tu e yavana na ivava parasa o koya, ka lili toka mai dakuna e dua na moto parasa. Ia na tolo ni nona moto, e vaka na kau vakababa ni tali isulu (weavers beam); ia e kaukaumea na matanimoto ka ono na kilo na kena bibi; o koya e colata tiko na nona isasabai e qai liu tiko vua.
Sa qai duri tu o Koliaci, qai kailavaka yani vei ira na matasotia ni Isireli, “Na cava oni tuva tiko mai kina moni mai vala? Au sega beka ni kai Filisitia o au, oni sega beka ni dauniveiqaravi nei Saula o kemuni?
Digitaka e dua na tagane qai laivi koya me lako mai vei au.
Ke rawa ni valuti au qai vakamatei au o koya, keimami sa na lai veiqaravi yani vei kemuni o keimami: ia kevaka au rawati koya au qai vakamatei koya, o kemuni oni sa na neimami bobula moni mai qaravi keimami.” Sa qai kaya tale na kai Filisitia, “Nikua Au sa bolea kina na mataivalu nei Isireli! Solia mai e dua na tagane me keirau mai vala.
Ia ni ra sa rogoca na nona vosa na kai Isireli, o Saula vata kei ira kece na kai Isireli, sa yacovi ira na yalolailai, ka curumi ira na domobula vakaitamera.
-1 Samuela 17:1-11



Wilika Talega Ke Rawa
Lekutu 13:26-33; Vakarua 11:22-25; Same 15;
Vakaibalebale 14:27; 15:33; 29:25

LUMUTI TEVITA ME TUI O SAMUELA.

E kaya sara na TURAGA (Yahweh) vei Samuela, “E na vakacava na dede ni nomu vakaloloku tiko e na vuku i Saula, niu sa sega ni vinakati koya me tui tiko vei ira na kai Isireli? Vakatawana na nomu ileu-tavaya e na waiwai, mo lako; au sa talai iko qo vei Jese na kai Peceliema, baleta Au sa digitaka e dua na Noqu tui mai vei ira na loga luvena tagane.
-I Samuela 16:1

Ni ratou sa yaco yani, sa raici Iliapi sara o Samuela qai vakasamataka, “E dina, na digidigi ni TURAGA (Yahweh) sa duri tu qo e matana.”
Ia e kaya na TURAGA (Yahweh) vei Samuela, “Kakua ni raica na kena irairai se na ibulicaki ni yagona, baleta au sega ni digitaki koya. Na TURAGA (Yahweh) e sega ni raica na ka e vakaraica na tamata, baleta na tamata e raica na irairai e taudaku ni tamata, ia na TURAGA (Yahweh) e raica na vuniyalo e loma ni tamata.
-I Samuela 16:6-7.

O Jese a kauta mai e vitu vei iratou na luvena tagane me ratou rairai e na mata i Samuela. Sa qai kaya vua o Samuela, “Na TURAGA (Yahweh) e sega ni digitaka e dua vei iratou qo.” Sa mani tarogi Jese tale o koya, “O ratou ga qo na luvemu tagane?”
“E se vo tiko o koya e gone duadua; ya o koya,” e sauma o Jese, “e vakatawa sipi tiko.” E kaya sara o Samuela, “Talatala mo lai kauti koya mai; tou na sega ni tiko sobu me yacova ni sa lako mai o koya.”
Sa mani tala edua o koya, qai lai kau mai o koya. E rairai bulabula, mata serau ka rairai totoka o koya.
Sa kaya sara na TURAGA (Yahweh), “Tu, lumuti koya, qo sara ga o koya.”
Sa mani tu o Samuela, taura na tavaya waiwai qai lumuti koya ni ratou rai tu na tuakana, qai sobuti koya na Yalo ni TURAGA (Yahweh) me sa mai tiko vata kei Tevita mai na siga oya ka lako yani.
-I Samuela 16:10-13a).


Wilika Talega Ke Rawa
Same 78:70-72; Maciu 5:8; 12:33-35; Luke 6:43-45;
Cakacaka 13:21-23

BESETAKI TUI SAULA NA TURAGA

E kaya o Samuela vei Saula, “Na TURAGA (Yahweh) e talai au mai meu mai lumuti iko mo nodra tui na Nona tamata, o ira na kai Isireli; ia oqo mo sa dau vakarogoca na Nona vosa na TURAGA (Yahweh). Oqo na ka e kaya na TURAGA Cecere (Yahweh of hosts), “Au se nanuma tiko na veika era a cakava vei Isireli o ira na Amalekaiti, ni ra a vakasesei ira e na gauna era a lako cake tiko kina mai Ijipita.
Lako sara, mo lai valuti ira na Amalekaiti, ka mo qai vakarusa vakadua na kece sara era taukena.”
-I Samuela 15: 1-3a)

Sa qai valuti ira na Amalekaiti o Saula me tekivu mai Avila qai kauta yani i Suri e na tokalau kei Ijipita.
-I Samuela 15: 7

Ia o Saula vata kei ira na nona mataivalu era a qai vakabulai Ekaki, vata kei ira na sipi kei na bulumakau vivinaka, ka vaka kina na luve ni bulumakau kei na luve ni sipi bulabula – oya na veika vivinaka, era a sega ni via vakarusa, ia na veika vakasisila ka sega ni yaga era a vakarusa vakadua.
Sa qai rogo na vosa ni TURAGA (Yahweh) vei Samuela ni kaya: “Au sa rarawataka vakalevu na noqu a buli i Saula me tui, baleta sa mai vakanadakui au me muria na noqu vosa, ka sega ni vakayacora na noqu ivakaro vua.
-I Samuela 15: 9-11a).

Ni sa yaco yani vei Saula o Samuela, a qai kaya mai vua o Saula “Mo vakalougatataki o iko o lako mai Vua na TURAGA (Yahweh); au sa vakayacora na ivakaro ni TURAGA (Yahweh).”
-I Samuela 15:13.

Sa qai kaya o Samuela:“E taleitaka beka na TURAGA (Yahweh), na isoro kama kei na madrali me tautauvata kei na talai rawarawa i na domo ni TURAGA (Yahweh)? Raica na talairawarawa e vinaka cake mai na isoro, kei na vakatudaliga e vinaka cake mai na uro ni sipi tagane.
Baleta na talaidredre e tautauvata kei na caka isausau (witch craft) ia na yalokaukaua e tautauvata kei na qaravi matakau. Ia qo baleta ni o sa vakanadakuya na vosa ni TURAGA (Yahweh), o Koya talega sa sega ni vinakati iko mo tui.
-I Samuela 15:22-23.


Wilika Talega Ke Tawa
Lako Yani 17:8-16; Vakarua 25:17-19; Maika 6:6-8;
Luke 16:10-13

SAULA NA IMATAI NI TUI ISIRELI

Sa qai kacivi ira vata na tamata, o Samuela, me ra basika Vua na TURAGA (Yahweh) mai Misipaa, qai kaya vei ira, “Qo na veika e kaya na TURAGA (Yahweh) na Kalou (Elohim) nei Isireli, ‘Au a kauti Isireli tani mai Ijipita ka vakabulai kemuni mai na ligadra na kai Ijipita vata kei na ligadra na veimatanitu kece tale eso era dau vakararawataki kemuni.’
Ia e na siga nikua oni sa besetaka na nomuni Kalou (Elohim), o koya e dau vakabulai kemuni ni oni vakalolomataki se vakararawataki; ia qo oni sa kaya Vua, ‘Sega, bulia ga e dua na neimami tui me liutaki keimami.’ Sa vinakati kina moni basika kece mai Vua na TURAGA (Yahweh), vakamataqali ka vakaudolu.”
Ni sa vakasoqoni ira vata vakavoleka mai, e na nodra dui veimataqali na Isireli o Samuela, sa qai digitaki na yavusa nei Penijamini. Ni ra sa toso vata vakavoleka mai o ira na lewe ni veimataqali kece e na yavusa nei Penijamini, sa qai digitaki na mataqali nei Matiri. Oti sa qai digitaki o Saula na luvei Kisi. Ia ni ra vaqarai koya, era qai sega ni kunei koya. Era mani taroga tale na TURAGA (Yahweh), “Sa lako oti beka mai eke na tagane oqo?
E kaya sara na TURAGA (Yahweh), “Io, ia e vunitaki koya tiko vakataki koya e na vanua era bini tu kina na iyaya.”
Era cici sara era qai lai kauti koya mai keya, ia ni sa mai duri tu e na kedra maliwa na tamata, e a kune ni balavu cake mai vei ira kece sara na kena vo, mai tabana kauta cake. E kaya sara o Samuela vei ira na tamata, “Ni raica kece sara na tagane sa digitaka na TURAGA (Yahweh) ni sega sara ga ni dua e tautauvata kei koya e na kedra maliwa na tamata.” Era qai kaila vata na tamata, “Me bula balavu na Tui!”
Sa qai vakamacalataka vei ira na tamata o Samuela, na ivalavala ni kena vakacicivi na matanitu vakatui, vola e na dua na ivola vivigi, qai maroroya yani e na mata ni TURAGA (Yahweh). Ni sa oti kece sa qai vakasukai ira na tamata o Samuela, me ra dui lesu i na nodra dui veivale.
-I Samuela 10:17-25


Wilika Talega Ke Rawa
Vakarua 17:14-20; I Samuela 9:1-10:16, 11-16;
Joni 12:12-15.

KEREI ME DUA NA TUI ISIRELI.

A qai yaco ni sa qase o Samuela, ni a lesi i rau na luvena me rau turaga ni lewa vei ira na Isireli.
-I Samuela 8:1

Ia o rau na luvena, rau a sega ni muria na nona i valavala. Rau a vuki laivi i na koco iyau vakalawaki ca, rau qai dau taura na isau me rau vakatanitaka na lewa.
Era sa mani bose na qase ni Isireli, era qai lai raici Samuela e na nona itikotiko mai Rama. Era kaya vua, “Raica o sa qase tiko mai, ia o rau na luvemu, rau sega ni muria na nomu ivalavala; lesia e dua na tui me liutaki keda, me vakataki ira na vo ni veimatanitu.”
Na nodra kaya, “Solia vei keda e dua na tui me lewai keda,” a sega ni taleitaka o Samuela; a mani masu kina vua na TURAGA (Yahweh) qai tukuna mai na TURAGA (Yahweh) vua, “Vakarogoca vinaka na veika kece era kaya tiko vei iko na tamata; e sega ni o iko era sa besetaka, era sa besetaki Au meu sa kakua ni veiliutaki vei ira.
Me vaka ga era se dau cakava tiko mai na siga sara au a kauti ira tani kina mai Ijipita, me yacova mai na siga nikua, ni ra dau vakanadakui au me ra qarava na vei kalou (elohim) tani, era se baci cakava qo vei iko. Vakarogoci ira; ia mo na vakamacalataka sara vakabibi vei ira me ra kila na veika e na cakava vei ira na tui e na lewai ira.”
Sa qai vakasavuya o Samuela, na nona vosa kece na TURAGA (Yahweh), vei ira na tamata kecekece era a kerea vua me dua na nodra tui.
-I Samuela 8:3-10

Ia o ira na tamata, era a sega ni via rogoci Samuela. “Sega!” era kaya, “Keimami vinakata me dua na tui me liutaki keimami. Qori keimami na qai tautauvata kina kei na veimatanitu tani, me dua na neimami tui me liutaki keimami, me neimami imadamada ka me dau valataka na neimami ivalu.”
Ni sa rogoca o Samuela, na ka kece era kaya na tamata, sa qai tokoruataka vua na TURAGA (Yahweh). E qai sauma vua na TURAGA (Yahweh) “Rogoci ira, bulia vei ira e dua na tui.”
-I Samuela 8:19-22a



Wilika Talega Ke Rawa
Vakarua 17:14-20; I Samuela 8:11-18; Aisea 9:6;
Jeremaia 10:1-10; I Timoci 1:17